Czy warto w piecu palić fortepianem? Fałszywe nuty bioenergii

29 marca w siedzibie Centrum Prasowego PAP w Warszawie odbyła się, zorganizowana przez Instytut Spraw Obywatelskich konferencja „Bioenergia – pułapki i potencjał. Odnawialne źródła energii, ale czy zrównoważone”?

Prowadzący na wstępie przedstawili rekomendacje, wystosowane do Komisji Europejskiej przez organizacje pozarządowe, wzywające do wprowadzenia ważnych zabezpieczeń dla racjonalnego, zrównoważonego wykorzystywania bioenergii. Krótko mówiąc – jak sprawić, by bioenergia spełniała wszelkie wymogi energetyki odnawialnej.

Uczestników w niełatwy temat wprowadziły prezentacje Marcina Popkiewicza – analityka megatrendów, członka Rady INSPRO i Grzegorza Wiśniewskiego, prezesa Instytutu Energetyki Odnawialnej.
Czy racjonalne jest zużywanie na zatankowanie paliwa do jednego samochodu takiej ilości kukurydzy, która mogłaby wykarmić jednego człowieka przez cały rok? Popkiewicz poddaje to w wątpliwość, uczestnicy konferencji również.

Bioenergia – odnawialna, ale czy zrównoważona? Czy ogrom pieniędzy – 10 mld PLN w latach 2006-2015, przekazanych w Polsce na współspalanie biomasy z węglem, to inwestycja w odnawialne źródła energii? Grzegorz Wiśniewski w swoich obliczeniach pokazał, że to jak spalanie w kominku porąbanego fortepianu. Wydajność biomasy w stosunku do modułów fotowoltaicznych z jednego hektara to proporcja 53 do 10 000 (w Mwh/ha). Na tle UE Polska pozostaje w tyle, jeśli chodzi o wykorzystanie OZE.

Promowany w trakcie konferencji dokument „Pułapki i potencjał. Rola bioenergii w polityce energetycznej Unii Europejskiej po 2020. Rekomendacje NGO” zawiera postulaty mówiące o warunkach koniecznych dla zrównoważonego, ekologicznego wykorzystywania bioenergii. Uzupełnieniem dokumentu jest publikacja „Nowa zrównoważona polityka UE w kwestii bioenergii”. Rekomendacje zostały wypracowane m.in. przez: BirdLife, Transport & Environment, European Environmental Bureau, organizacje, z którymi INSPRO współpracuje.

Jak sprawić, by bioenergia spełniała wszelkie wymogi energetyki odnawialnej? Czy odnawialne zawsze oznacza zrównoważone źródło energii? Co Komisja Europejska powinna zmienić?

• wprowadzić górny pułap dla wykorzystywania biomasy do produkcji energii do poziomu, który będzie umożliwiał jej zrównoważone dostarczanie;

• zapewnić optymalny i wydajny system wykorzystywania źródeł biomasy, zgodny z zasadą kaskadowego wykorzystywania;

• włączyć poprawne rozliczanie śladu węglowego z biomasy;

• przedstawić kompleksowe i wiążące kryteria zrównoważonego rozwoju;

Późniejsza dyskusja, do której dołączyła pani Beata Wiszniewska (PIGEOR) i pan Karol Teliga (POLBIOM), pokazała, że temat jest bardziej emocjonujący niż organizatorom mogło się wydawać.
Eksperci zaproszeni na konferencję, przedstawili różne perspektywy oceny tego zjawiska. Bioenergia jako odnawialne źródło energii, była wspólnym mianownikiem. Zasadność jej wykorzystywania na skalę przemysłową, kwestia zagrabiania gruntów i wylesiania części świata na rzecz upraw, tworzenie monokultur itp. – ten temat wywołał burzliwą dyskusję z publicznością. Naukowcy, analitycy, przedstawiciele branży biomasy – mimo często odmiennych poglądów na poszczególne kwestie, związane z bioenergią, w jednym temacie byli jednogłośni – współspalanie biomasy z węglem jest złe. Podobnie z jej przemysłowym wykorzystaniem, które nie ma nic wspólnego z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Bioenergia, która miała być ekologiczną alternatywą dla węgla, stała się pułapką, z której coraz trudniej uciec. Jak udowadnia ostatni raport Chatham House, Królewskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych z Wielkiej Brytanii, spalanie drewna ma gorsze skutki dla środowiska niż spalanie węgla.

Goście zadawali często kontrowersyjne pytania, odpowiedzi były nie mniej bulwersujące. Pytania i odpowiedzi wykraczały często poza temat konferencji.

Okazuje się, że energetyka – we wszystkich jej obszarach – to coś, co obywateli naprawdę interesuje.
To miła niespodzianka dla organizatorów. Mówmy o tym, jak najwięcej i jak najczęściej – temat dotyczy nas wszystkich – żeby ideał bioenergii nie sięgnął bruku.

Możecie obejrzeć zapis konferencji i poczytać, co pisały o niej m.in. PAP i Gazeta Wyborcza.