Dwanaście tez o szkodliwości hałasu
Prof. dr Maksymilian Siemieński w ostatnich latach życia blisko współpracował z prof. dr. Julianem Aleksandrowiczem — wybitnym lekarzem-humanistą, podejmując z nim wspólne działania, mające uzmysłowić mało dyskutowane jeszcze wtedy w Polsce problemy ważności kreowania zdrowego psychicznie środowiska dla jednostki, a także konieczności podjęcia walki z hałasem ze względu na jego wielorakie, negatywne skutki dla ludzi. W tym zakresie w pełni zasłużył na miano prekursora ochrony środowiska akustycznego w naszym kraju (Aleksander Tadeusz, Złota księga Wydziału Filozoficznego UJ, Kraków, 2000).
Tezy*, które obok zamieszczamy, wskazują na kompleksowy charakter zjawiska; w taki też sposób muszą być rozważane i stosowane. Stanowią one zresztą niektóre tylko i ważniejsze ujęcia omawianego problemu:
1. Hałas stanowi jeden z najważniejszych i najbardziej szkodliwych czynników nerwicorodnych, zagrażających naszemu zdrowiu psychicznemu.
2. Hałas naraża bezpośrednio równowagę i prawidłowość działania systemu nerwowego człowieka oraz skorelowanego z nim oraz działającego pod jego wpływem układu wegetatywnego.
3. Hałas prowadzi do nieodwracalnych i patologicznych skutków w stanie naszego zdrowia, kumulując różne objawy i stany chorobowe oraz przyspieszając gerontologiczne procesy człowieka.
Działamy bez cenzury. Nie puszczamy reklam, nie pobieramy opłat za teksty. Potrzebujemy Twojego wsparcia. Dorzuć się do mediów obywatelskich.
4. Hałas powoduje zużycie ogromnego zasobu naszej energii psychicznej na tzw. hamowanie ochronne ustroju, który wydatkuje siły i energię na pokonywanie oporów zewnętrznych i walkę z hałasem.
5. Hałas zmniejsza wydajność pacy umysłowej i fizycznej, utrudnia jej przebieg, obniżając jakość oraz końcowe wyniki naszego wysiłku.
6. Hałas uniemożliwia z kolei wypoczynek po pracy i regenerację naszych sił, a tym samym kumuluje zmęczenie nagromadzone już w toku dotychczasowej pracy człowieka.
7. Hałas staje się wskutek tego bezpośrednim źródłem naszej codziennej pobudliwości i drażliwości, a więc jedną z subiektywnych przyczyn możliwych i rzeczywistych konfliktów między ludźmi.
8. Hałas obniża tym samym kulturę życia codziennego człowieka, niszczy dobre obyczaje i formy jego społecznego współżycia, wytwarza postawę lekceważenia i cynizmu w stosunku do człowieka, zabierając mu prawo do pracy i wypoczynku, spokoju i ciszy.
9. Hałas narusza więc bezpośrednio kulturę moralną w stosunkach międzyludzkich, niweczy subtelność i wrażliwość na piękno muzyki i słowa mówionego, zastępując je kakofonią i krzykiem. Szczególnie dokuczliwy staje się wskutek dużego upowszechnienia i zasięgu hałas sprawiany przez głośniki radiowe oraz niską kulturę jazdy wielu motocyklistów.
10. Hałas wytwarzany przez człowieka lekkomyślnie, a tym bardziej świadomie i złośliwie
w warunkach współczesnego zagęszczenia zbiorowisk ludzkich, zwłaszcza wielkomiejskich oraz w trudnych współcześnie warunkach mieszkaniowych świadczy bezpośrednio o braku postawy życzliwości na co dzień.
11. Zwalczanie hałasu wyraża z kolei postawę humanizmu i życzliwości wobec drugiego człowieka, tak w środowisku jego działalności bezpośrednio produktywnej: w fabryce, w biurze i w zakładzie pracy jak i w życiu prywatnym: w mieszkaniu i na ulicy, w chwilach jego wypoczynku i gromadzenia sił do przyszłego wysiłku.
12. Cisza i spokój zewnętrzny – to równocześnie opanowanie i spokój wewnętrzny człowieka tak bardzo potrzebny w konfliktowych sytuacjach naszego współczesnego życia.
* Opracowane przez autora m.in. dla Komitetu Roku Życzliwości ogłoszonego w Polsce w r. 1961.
Tezy pochodzą z pracy prof. dr. Maksymiliana Siemieńskiego, Kultura a środowisko akustyczne człowieka, 1967
