Dzieci, przedszkola i szkoły bez smartfonów
Z profesor Jagodą Cieszyńską-Rożek, pracującą w Katedrze Logopedii i Zaburzeń Rozwoju Uniwersytetu im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, rozmawia Rafał Górski, redaktor naczelny Tygodnika Spraw Obywatelskich.
Norweskie władze wydały zalecenie zakazu używania telefonów komórkowych przez uczniów w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach średnich. Norweski resort edukacji wprowadzając regulacje, powołał się na badania PISA, PIRLS oraz ankiety uczniów.
tvn24.pl
Regulaminy wprowadzające zakaz używania smartfonów szkołach mogą pomóc w łagodzeniu rozproszenia uwagi, niemniej jednak do tego, aby środowisko uczenia się sprzyjało koncentracji potrzebne jest jeszcze skuteczne egzekwowanie tego zakazu i inne strategie.
raport OECD, „Students, digital devices and success”
Na całym świecie prawie co czwarty kraj wprowadził zakaz używania smartfonów w szkołach.
raport UNESCO, „Technologia jako narzędzie w edukacji. Na czyich warunkach?”
- Proszenie dzieci, które nie mają jeszcze zdolności do samokontroli, o samokontrolę w korzystaniu z czegoś, co zostało zaprojektowane jako uzależniające, nie tylko czyni z rodziców policjantów, ale jest źródłem frustracji dla wszystkich, ponieważ jest to zadanie niemożliwe – zauważa Catherine L’Ecuyer, prelegentka konferencji „Uwaga! smartfon”, która odbyła się w Krakowie 4 kwietnia w 2024 roku.
Czy smartfon i dostępne za jego pośrednictwem media społecznościowe to cyfrowe narkotyki, które uzależniają tak samo jak papierosy, alkohol czy kokaina? - W 2020 roku zostało opublikowane badanie „Strukturalne i funkcjonalne korelaty uzależnienia od smartfonów”(„Structural and functional correlates of smartphone addiction”), które pokazało ubytek istoty szarej mózgu u osób uzależnionych od telefonów komórkowych. Zachodzące zmiany były zbieżne z zaobserwowanymi wcześniej u narkomanów. Badanie to dostarczyło pierwszych dowodów naukowych na istnienie wspólnych neuronalnych mechanizmów uzależnienia behawioralnego. Czy może Pani wyjaśnić, jak należy rozumieć to badanie, o czym nam ono mówi, czym skutkuje ubytek istoty szarej mózgu? Jakie to ma konsekwencje dla dzieci i dorosłych, u których takie zmiany następują? Czy jest to proces odwracalny?
- Obowiązuje odgórny, ogólnopolski zakaz wnoszenia do szkół alkoholu, papierosów, kokainy. Takiego ograniczenia nie ma w przypadku smartfonów. Co Pani na to?
- (…) można więc rozważyć zakaz korzystania ze smartfonów przez dzieci w przedszkolu. W wypadku szkół – jeśli w ogóle – mógłby on dotyczyć wyłącznie najmłodszych uczniów. Dla pełnego zakazu korzystania z nich we wszystkich szkołach i placówkach nie ma – jak się wydaje – oparcia w badaniach.
To fragment odpowiedzi Ministerstwa Edukacji Narodowej na apel „Czas na higienę cyfrową” wystosowany przez Instytutu Spraw Obywatelskich.
Gdyby Pani była doradcą ministerstwa edukacji, co by Pani rekomendowała minister edukacji. - Co odpowiedziałaby Pani rodzicom, którzy mówią, że dzieci muszą mieć przy sobie cały czas smartfon, ponieważ rodzice potrzebują mieć kontakt ze swoimi dziećmi.
- Rzecznik Praw Obywatelskich, Marcin Wiącek, twierdzi, że statuty szkół nie mogą nadmiernie i w sposób nieproporcjonalny ograniczać praw i wolności uczniów, a tak się dzieje bo w statutach zdarzają się przepisy ograniczające prawo własności, takie jak całkowity zakaz przynoszenia do szkoły telefonów lub możliwość odbierania uczniom urządzeń elektronicznych. Co Pani na to?
- Jakiego ważnego pytania nikt jeszcze Pani nie zadał w temacie, o którym rozmawiamy? I jaka jest na nie odpowiedź?
Muzyka „Also Sprach Zarathustra – Einleitung” – Kevin MacLeod, CC BY 3.0
