Kolejny krok do zakazu autonomicznych systemów broni. Wstępny raport Sekretarza Generalnego ONZ. Przeczytaj, podpisz petycję!
Jako członek Koalicji Stop Killer Robots Instytut Spraw Obywatelskich z entuzjazmem przyjął inicjatywę ONZ o wstępnym sprawozdaniu dotyczącym autonomicznych systemów broni (AWS), które Sekretarz Generalny ONZ, Antonio Guterres, opublikował 6 sierpnia 2024 roku. Dokument ten jest reakcją na historyczną rezolucję przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w październiku 2023, dzięki inicjatywie Austrii i współpracy 43 innych państw. Sekretarz Generalny ONZ wezwał państwa do „zawarcia do 2026 r. prawnie wiążącego instrumentu” zakazującego użycie autonomicznych systemów broni.
Wstępne sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ uwzględnia szerokie spektrum opinii – od państw członkowskich, przez państwa obserwujące, organizacje międzynarodowe, do przedstawicieli społeczeństwa cywilnego i ekspertów akademickich.
Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom humanitarnym, prawnym, bezpieczeństwa, technologicznym oraz etycznym związanym z wykorzystaniem autonomicznych technologii w konfliktach zbrojnych. Instytut również uczestniczył w konsultacjach, co można przeczytać na stronie 137 dokumentu.
W naszych uwagach podkreślaliśmy znaczące obawy, że autonomiczne systemy broni mają potencjał do znacznego przekształcenia zasad prowadzenia działań wojennych, co może skutkować osłabieniem, a nawet naruszeniem obecnie obowiązujących ram prawnych.
W związku z tym, w raporcie powtarza się apel o stworzenie do roku 2026 prawnie obowiązujących przepisów, które zakazałyby i regulowały stosowanie tego rodzaju uzbrojenia, podkreślając, że delegowanie maszynom decyzji o odbieraniu życia ludzkiego jest kwestią o najwyższym znaczeniu moralnym, której nie można przekraczać.
W dokumencie wskazano obawy dotyczące potencjalnej stronniczości algorytmów w autonomicznych systemach broni, które mogą pogłębiać istniejące nierówności i wpływać nieproporcjonalnie na grupy marginalizowane.
Należy zaznaczyć, że dokument stawia przed międzynarodową społecznością imperatyw podjęcia działań zapobiegawczych. Po dekadzie międzynarodowych dyskusji, tylko prawnie wiążące regulacje mogą skutecznie adresować powstające wyzwania i obawy związane z autonomicznymi systemami broni, dając państwom narzędzie do podejmowania zdecydowanych kroków. Zbliżające się jesienią Zgromadzenie Ogólne ONZ stanowi idealną platformę do przedyskutowania i zainicjowania niezbędnych działań w tym zakresie.
