Oppenheimer, bomba atomowa, Hiroszima – mity i fakty

Z Michałem A. Piegzikiem, specjalistą w tematyce wojny na Pacyfiku, rozmawia Rafał Górski, redaktor naczelny Tygodnika Spraw Obywatelskich.

Gdyby Amerykanie nie zrzucili bomby na Hiroszimę, Japonia i tak skapitulowałaby w niedługim czasie. I to bez inwazji zachodnich aliantów na japońskie wyspy.
Michał A. Piegzik

Pokonanie Japonii pokonaniem, ale efekt psychologiczny ma być taki, żeby cały świat dostrzegł potęgę Stanów Zjednoczonych. Dlatego im bardziej cel (w tym przypadku padło na Hiroszimę) zostanie zrównany z ziemią, tym lepiej dla Stanów Zjednoczonych.
Target Committee, Los Alamos, 10-11 maja, 1945

Od czasów bomby atomowej nie było technologii, która zaalarmowałaby wynalazców do tego stopnia, że zdecydowali się ostrzec świat przed jej wykorzystaniem. Nie było aż do wiosny 2015 roku, kiedy biolożka Jennifer Doudna wezwała do ogłoszenia światowego moratorium na stosowanie CRISPR, nowego narzędzia do edycji genów – rewolucyjnej technologii, którą sama pomagała stworzyć, umożliwiającej wprowadzanie dziedzicznych zmian w ludzkich zarodkach.
Wydawnictwo Prószyński i S-ka, materiał promujący książkę „Edycja genów. Władza nad ewolucją”

1. Jakie trzy największe mity promuje film „Oppenheimer”, który jest historią amerykańskiego naukowca J. Roberta Oppenheimera i jego roli w zbudowaniu bomby atomowej?
2. Dlaczego Hollywood powiela te mity? I dlaczego tak mocno trzymają się w Europie oraz w Polsce? Dlaczego nigdy nie rozliczyliśmy, jako cywilizacja zachodnia, tej zbrodni? I jak ten temat jest omawiany w Azji?
3. Budżet filmu to 180 milionów dolarów. Dlaczego premierę kinową mamy właśnie teraz, kiedy to nawet nie jest okrągła rocznica zrzucenia bomby? Ciekawe, czy do budżetu dołożył się Pentagon?

4. Obalając założycielski mit amerykańskiego imperializmu po 1945 roku, narażasz się w najlepszym razie na etykiety. Szczególnie w Polsce, gdzie Stany Zjednoczone owiane są nimbem świętości, zwłaszcza teraz, kiedy Rosja napadła na Ukrainę. Dlaczego to robisz? Przecież łatwiej byłoby stać z innymi w chórze.
5. Historia tego, co dzieje się dziś z technologią sztucznej inteligencji czy edycji genów (GMO NGT) przypomina to, co działo się z pracami nad bombą atomową. Co możesz powiedzieć o etyce naukowców, którzy pracowali nad bombą atomową?
6. Jakie są publikacje w języku polskim, obalające mit zakończenia II wojny światowej, po które warto sięgnąć.
7. Jakiego pytania nikt jeszcze Ci nie zadał w temacie, o którym rozmawiamy?

Muzyka „Also Sprach Zarathustra – Einleitung” – Kevin MacLeod, CC BY 3.0