Polityka energetyczna Polski do 2040 roku – uwagi INSPRO do projektu

Instytut Spraw Obywatelskich 15.01.2019 złożył uwagi do projektu „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku” (PEP2040) w ramach konsultacji ogłoszonych przez Ministerstwo Energii.

 

W opisie dokumentu na stronie ministerstwa czytamy: „PEP2040 jest strategią państwa w zakresie sektora energetycznego – stanowi odpowiedź na najważniejsze wyzwania stojące przed polską energetyką w najbliższych dziesięcioleciach oraz wyznacza kierunki rozwoju sektora energii z uwzględnieniem zadań niezbędnych do realizacji w perspektywie krótkookresowej. Realizacja PEP2040 odbywać się będzie poprzez osiem kierunków działań w sektorze energii, podzielonych na zadania wykonawcze.”

Poniżej szerszy fragment naszej opinii:

„Opublikowane już opinie innych organizacji pozarządowych poruszyły kontrowersje związane ze stopniem udziału OZE w miksie energetycznym oraz jego strukturą. Dlatego podzielając znakomitą część tych opinii w poniższym komentarzu zwrócimy uwagę na mniej intensywnie komentowany problem.

Szczególną uwagę w opinii INSPRO należy zwrócić na zrównoważone zastosowanie biomasy drzewnej w przemyśle energetycznym. Istotne są regulacje, które ograniczą możliwość nadużyć i zapewnią użycie do celów energetycznych tylko biomasy z odpadów, które (zgodnie z zasadą kaskadowego użycia) nie nadają się do innych celów. Dlatego wymagane są regulacje jasno definiujące ten rodzaj biomasy, wykluczające z zastosowań energetycznych surowce, mogące być wykorzystane w inny sposób (np. przez przemysł meblowy), wykluczające definitywnie z zastosowania drewno pełnowartościowe. Szczególnie istotne zatem jest precyzyjne określenie „drewna energetycznego”.

Wiele gałęzi przemysłu takich jak przemysł papierniczy, budownictwo, przemysł meblarski i chemiczny konkurują z sektorem energetycznym o ograniczone ilości drewna i ziemi, dostępnych w ramach zrównoważonego podziału tych zasobów. Presja wywierana przez politykę promującą coraz większe wykorzystanie biomasy jest odczuwalna także w innych sektorach. Ekspertyzy i badania pokazują, że dostępne w Unii zasoby drewna i ziemi nie wystarczą, aby do 2030 roku wypełnić zobowiązania dotyczące energii odnawialnej, i – biorąc pod uwagę potrzeby innych sektorów – by wypełnić je zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Dlatego też zasada kaskadowego użycia ograniczonych zasobów biomasy, a także polityka efektywnego ich wykorzystywania, powinna stać się priorytetem w tym zakresie. Naukowe dowody pokazują wyraźnie, że zerowy bilans emisji CO2 z biomasy nie może być zakładany z góry. Dopóki cały ślad węglowy pochodzący z wykorzystywania biomasy nie zostanie uwzględnione w obliczeniach, nie można zagwarantować efektywnej redukcji emisji gazów cieplarnianych.

W tym kontekście INSPRO z zadowoleniem przyjmuje zapis w „Kierunek 1. Optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych”:
„Biomasa powinna być wykorzystywana w możliwie najmniejszej odległości od powstania, tak aby jej transport nie wpływał negatywnie na efekt środowiskowy” jednak powinien on być uzupełniony o jasno zdefiniowaną odległość np. od 100 do 300 km ogólnie lub bardziej szczegółowo dla danego typu biomasy.

Zrównoważone wykorzystywanie biomasy ma ważną rolę do spełnienia w przejściu Polski na system oparty na efektywnej energii odnawialnej. Aby jednak uniknąć szeregu negatywnych skutków wynikających z emisji gazów cieplarnianych, zagrożenia dla bioróżnorodności i konfliktów związanych z ziemią i jej użytkowaniem Polska powinna w ramach polityki energetycznej 2040 wprowadzić zabezpieczenia dla wykorzystywania biomasy:
• wprowadzić górny pułap dla wykorzystywania biomasy do produkcji energii do poziomu, który będzie umożliwiał jej zrównoważone dostarczanie;
• zapewnić optymalny i wydajny system wykorzystywania źródeł biomasy, zgodny z zasadą kaskadowego wykorzystywania;
• przedstawić kompleksowe i wiążące kryteria zrównoważonego rozwoju.

Zwracamy się do Ministerstwa o weryfikacje założeń polityki energetycznej państwa i przywrócenie znaczenia energetyce obywatelskiej opartej na odnawialnych źródłach energii. Należy również przeanalizować znaczenie energetycznego wykorzystania biomasy w sposób zrównoważony i lokalny, z wyeliminowaniem importu biomasy dla zastosowań na skalę przemysłową.”

 

Przeczytaj więcej o bioenergii i naszych publikacjach: Rewolucja Energetyczna