Opinia

Powstrzymać technologię zmiany genów – Gene Drive

gene drive
źródło: Moratorium na technologię gene drive
Tygodnik Spraw Obywatelskich – logo

Nr 29 (2020)

78 organizacji z Europy – w tym Instytut Spraw Obywatelskich – wzywają Komisję Europejską do wprowadzenia tymczasowego zakazu stosowania technologii Gene Drive. List otwarty zainicjowały: Greenpeace, Friends of the Earth Europe, IFOAM oraz Save Our Seeds.

Komisja Europejska zamierza wyrazić zgodę na uwolnienie  organizmów zmodyfikowanych przy użyciu technologii Gene Drive do środowiska naturalnego.

Za pomocą tej nowej technologii inżynierii genetycznej populacje i gatunki można przeprogramowywać lub po prostu eliminować. Stworzonymi metodą inżynierii genetycznej CRISPR/CAS9 komarami, myszami, muszkami owocowymi i innymi organizmami można manipulować w laboratorium tak, aby przekazać im określoną cechę. W ten sposób organizmy powstałe przy zastosowaniu Gene Drive będą mogły „zastąpić” swoich naturalnych krewnych. Nie wiadomo, jak wpłyną na naturalne ekosystemy oraz w jaki sposób mogą zakłócić zasady selekcji ewolucyjnej.

Sygnatariusze wzywają UE do wprowadzenia moratorium na globalne uwolnienie organizmów Gene Drive podczas następnej Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu w ramach COP oraz zawarcia odpowiednich zapisów w Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej (CBD). Parlament Europejski wezwał do takiego moratorium w  styczniu 2020 roku, w odpowiedzi na wezwanie od ponad 200 sygnatariuszy z Europy i całego świata.

Różnorodność gatunków (w tym pszczół i ich siedlisk) od dawna jest zagrożona. Technologia Gene Drive może mieć ogromny wpływ na te już i tak zdegradowane ekosystemy. Ryzyko jest oczywiste. Dlatego użycie tej technologii jest sprzeczne z zasadą ostrożności, która stanowi podstawę prawa ochrony przyrody zarówno w UE, jak i na arenie międzynarodowej.

Zagrożenia dla środowiska i zdrowia stwarzane przez organizmy napędzane genami nie zostały dokładnie zbadane. Nie można przewidzieć, ograniczyć ani odwrócić skutków uwolnienia ich do natury. Nawet kilka organizmów napędzanych genami, które wydostaną się z laboratorium, może wywołać niekontrolowaną genetyczną reakcję łańcuchową w naturze.

Instytut, podobnie jak pozostali sygnatariusze listu uważa, że moratorium dałoby nam czas na wyjaśnienie otwartych pytań, ustanowienie brakujących przepisów i mechanizmów decyzyjnych. W międzyczasie nikt na świecie nie powinien korzystać z tej technologii ryzyka.

– Utrata różnorodności biologicznej jest jednym z największych wyzwań naszych czasów. Dlatego nieodpowiedzialne jest narażanie gatunków i ekosystemów na dalsze ryzyko. Uwalnianie organizmów napędzanych genami wiąże się z ogromnym ryzykiem i wymaga znacznie szerszej oceny technologii, ryzyka i monitorowania, które jest obecnie wymagane przez prawo w Europie i wielu innych krajach. Ponieważ nie jest możliwe skuteczne kontrolowanie rozprzestrzeniania się organizmów napędzanych genem przez granice, istnieje tylko jedna możliwość: ogólnoświatowe moratorium  –  wyjaśnia Rafał Górski, prezes Instytutu.

Dzięki strategii UE na rzecz różnorodności biologicznej przedstawionej ostatnio przez Komisję Europejską, UE chce przyjąć pionierską rolę na całym świecie w ochronie różnorodności biologicznej i położyć kres ginięciu gatunków. Mówimy NIE używaniu napędów genowych pod pozorem ochrony przyrody, gdy w rzeczywistości ta technologia może przyczynić się do ekstynkcji gatunków.

Sygnatariusze listu otwartego wzywają UE do działania na rzecz ochrony ludzi i środowiska: Komisja Europejska jak i rządy krajowe powinny zastosować się do wezwania Parlamentu Europejskiego i wprowadzić tymczasowy zakaz uwalniania organizmów Gene Drive do środowiska naturalnego.

Zachęcamy do podpisania petycji w tej sprawie oraz dalszego promowania akcji.

Treść apelu organizacji pozarządowych.

O kontrowersjach związanych z metodą CRISPR na naszych łamach pisał m.in. Rafał Górski w swoim felietonie Frankenstein XXI wieku – CRISPR.

The Grassroots Foundation – logo Stiftung GEKKO – logo

Instytut Spraw Obywatelskich monitoruje temat CRISPR dzięki wsparciu darczyńców indywidualnych z Polski oraz wsparciu organizacji Grassroots i Gekko.

Sprawdź inne artykuły z tego wydania tygodnika:

Nr 29 (2020)

Przejdź do archiwum tekstów na temat:

# Nowe technologie # Społeczeństwo i kultura # Zdrowie Chcę wiedzieć

Przejdź na podstronę inicjatywy:

Co robimy / Chcę wiedzieć

Być może zainteresują Cię również:

gene drive

Chcę wiedzieć

Powstrzymać technologię zmiany genów

Gene drive albo napęd genowy to metoda inżynierii genetycznej zaprojektowana w celu likwidowania naturalnych populacji organizmów lub całych gatunków albo zamieniania ich na zmodyfikowane genetycznie…