Felieton

Tatuaż – sztuka i kultura

fot. ilovetattoos z Pixabay

Anna Boiko

Tygodnik Spraw Obywatelskich – logo

Nr 133 / (29) 2022

Tatuaże są sposobem na wyrażenie i wyróżnienie się osób i grup. Pomagają zidentyfikować ludzkie przekonania i tradycje. Są symbolem indywidualności i wolności wyboru. Sama zajmuję rysunkiem na skórze. Zdecydowałam się napisać o tatuażu, aby zapoznać szerszą publiczność ze sztuką tatuowania i jej znaczeniem w społeczeństwie. Zwłaszcza, że tatuaż na stałe zadomowił się w popkulturze i ma nawet swoje święto. 17 lipca obchodziliśmy Światowy Dzień Tatuażu.

Tatuaż to celowe zranienie skóry w celu nałożenia trwałych symboli oraz rysunków. Za pomocą igły pod skórę wstrzykiwany jest pigment, który pozostaje tam na zawsze. Tatuaż może mieć różny charakter, w zależności od tego do czego jest przeznaczony.

Społeczny odbiór tatuaży zmienił się znacząco w ciągu ostatnich kilku lat. Współcześnie tatuaż np. na twarzy nie budzi już tylu pytań, co wcześniej.

Obecnie tatuaże są poszukiwane bardziej niż kiedykolwiek, a ich projektowanie staje się coraz trudniejsze i niewyobrażalnie imponujące.

Tatuaż i jego znaczenie

Tatuowanie – jest także starożytną metodą szybkiego i łatwego przekazywania informacji o sobie. Tatuaże symbolizowały przynależność danej osoby do określonego plemienia lub rodziny. Obrazy te, oprócz praktycznego, miały często znaczenie symboliczne. Na przykład węże od czasów starożytnych odgrywały ważną rolę w życiu człowieka. Każda kultura miała swój stosunek do nich. Tatuaże węża, w zależności od szkicu, oznaczają mądrość, spokój i równowagę, ale jednocześnie reprezentują zło i pokusę. To od osoby tatuowanej zależy, jaki przekaz, pozytywny czy negatywny, chce wyrazić.

Często słyszę, że tatuator jest w pewnym stopniu psychologiem. Czemu? Profesjonalny tatuator ma umiejętność zrezygnowania z wykonania tatuażu, kiedy dostrzega u klienta wątpliwości dotyczące rysunku albo brak ostatecznej decyzji.

Od starożytności do współczesności

Tatuaż jest jedną z najdawniejszych form sztuki ciała i jest stosowany przez wiele różnych kultur na całym świecie.

Historia tatuowania zaczęła się ponad 5000 lat temu, czego dowiodły odkrycia archeologiczne, podczas których odnaleziono zmumifikowane ciała.

Starożytni Egipcjanie, a także mieszkańcy Grecji czy Persji nakładali na skórę trwałe symbole. Przestępcy wojenni i niewolnicy byli oznaczani tatuażem. Słynnym przykładem używania tatuaży przez starożytnych Greków były te wykonywane przez Ateńczyków po ich zwycięstwie nad wrogiem. Z czasem tatuaż był wykonywany w celu określenia przynależności do zawodu, na przykład stolarza lub kowala.

Tatuaże nie były zbyt popularne ani społecznie akceptowane aż do połowy XX wieku. Przez cały XX wiek style tatuażu ewoluowały i zmieniały się. Na początku XX wieku większość tatuaży robili sobie cyrkowcy lub marynarze. Tatuaże były używane do opowiadania czyjejś osobistej historii. Na przykład zazwyczaj marynarze mieli tatuaże z kotwicami.

W latach 20. oraz 40. wśród kobiet bardzo popularne stały się tatuaże kosmetyczne.

Wiele z nich zamawiało wykonanie u tatuażystów makijażu, który miałby wydłużoną trwałość, ponieważ sprzęt do makijażu był zbyt drogi, aby mogły go same kupić. Popularne tatuaże kosmetyczne obejmowały brwi i konturówkę do ust. Również w tamtych czasach narodził się kultowy tatuaż Sailor Jerry [1] stworzony przez Normana Keitha Collinsa. Twórca dodał koloru tatuażom, tworząc własne odcienie i nanosząc je na skórę. Klasyczne projekty tej dekady charakteryzują się odważnymi motywami (na przykład duże tatuaże z portretem wybitnej osoby) i mnóstwem kolorów.

W związku z wybuchem II Wojny Światowej na popularności zyskały tatuaże patriotyczne.

Wzrosła również liczba kobiet, które zdecydowały się na tatuaż. W latach 50. tatuaże stały się odzwierciedleniem męskości, ale społeczeństwo nadal miało negatywny stosunek do wytatuowanych osób. Rosnącą popularność tatuażu przerwał wirus zapalenia wątroby. Ze względu na niego wiele osób unikało tatuowania się w tamtym okresie. Na przykład w Nowym Jorku w latach 60. XX wieku za wzrost liczby zakażeń były obwiniane właśnie salony tatuażu.

W latach 70. i 80. tatuaże stawały się coraz bardziej popularne. Zaczęły pojawiać się tatuaże z czarnym konturem i kolorowym motywem. Z biegiem czasu nastąpił wzrost liczby wytatuowanych idoli w mediach. To był powód, dla którego sztuka tatuażu wróciła do życia.

W latach 80. za sprawą artystów, którzy sami się tatuowali, społeczeństwo zaczęło w końcu dobrze traktować ludzi z tatuażami. Uznano je za akceptowalne społecznie.

Na początku XXI wieku popularność zyskały tatuaże na dole pleców. To miejsce na ciele było jednym z najpopularniejszych miejsc tatuażu u kobiet. Umieszczano tam np. motyle i cytaty z ulubionych piosenek.

Obecnie panują różne trendy związane zarówno z projektowaniem jak i umieszczaniem tatuaży. Małe tatuaże w nietypowych miejscach, takich jak palce lub za uszami, są obecnie bardzo popularne. Także rozwija się motyw robienia tatuaży zaprojektowanych przez bliskich (np. napis „kocham Cię”).

Tatuaże przyszłości

W ciągu ostatnich kilkunastu lat maszyny, których używają tatuatorzy, stały się łatwiejsze w obsłudze i bezpieczniejsze. Każdego roku oprócz narzędzi zmienia się technika tatuowania i sam rysunek. Przykładem są animowane tatuaże (ink maping), w których osoba z tatuażem, korzystając ze smartfona, może zobaczyć animację tatuażu w czasie rzeczywistym. Jeszcze bardziej popularny staje się neonowy tatuaż. Oznacza to, że do zwykłego wzoru dodawane są neonowe elementy, a tatuaż zaczyna migotać różnymi kolorami. Jako przykład (nieco ekstremalny) służy Adam Curlykale, który wypełnił całe swoje ciało tatuażami, dzięki czemu wyglądał jak własny negatyw.

Pomimo tego, że ludzie mają różny stosunek do tatuaży, stały się one integralną częścią współczesnej kultury. Uważam, że jest to świetny sposób wyrażenia własnej osobowości i indywidualności w społeczeństwie. Sztuka tatuowania rozwija się i będzie się rozwijać coraz szybciej i, moim zdaniem, jest to świetna okazja dla tatuatorów, jak i osób tatuowanych, aby wyrazić na ciele swoją tożsamość i kreatywność.


Źródła:

[1] Sailor Jerry

Sprawdź inne artykuły z tego wydania tygodnika:

Nr 133 / (29) 2022

Przejdź do archiwum tekstów na temat:

# Społeczeństwo i kultura

Być może zainteresują Cię również: