Więcej samorządu w samorządzie

Potrzebujemy zmiany relacji między obywatelami a radnymi i wójtami, burmistrzami i prezydentami miast! Koalicja środowisk obywatelskich i ekspertów ogłasza postulaty, służące większej demokratyzacji samorządów. Postulaty poparło już ponad 160 organizacji. Dołącz do nas – link do formularza na końcu informacji.

27 maja obchodzić będziemy 25. rocznicę pierwszych wyborów samorządowych. To ważna dla polskiej demokracji data. Zgodnie z zapowiedziami premier Ewy Kopacz, Sejm ma przygotować zmiany w systemie samorządowym. Aby jednak te zmiany jak najpełniej odpowiadały rzeczywistym potrzebom lokalnych społeczności, dobrze jest wykorzystać wiedzę i doświadczenie organizacji pozarządowych, które od lat wypracowują modele współpracy obywateli z władzami lokalnymi oraz aktywizują mieszkańców do udziału w życiu publicznym. Proponowane zmiany winny pełniej odpowiadać nowym wyzwaniom i problemom, przed którymi stają zarówno lokalne władze, jak i mieszkańcy.

Główne postulaty Koalicji to: poprawienie reprezentatywności władz, odblokowanie polityki lokalnej oraz zachęcanie obywateli by intensywniej angażowali się we współdecydowanie o rozwoju swoich gmin, miast i miasteczek.

Koalicjanci podkreślają rolę członków i członkiń społeczności: – Mieszkańcy to potencjał, który powinien być wykorzystany. O rozwoju gmin nie decydują wyłącznie fundusze i umiejętności menedżerskie, ale zaangażowanie, współpraca, wiedza i pomysły członków lokalnej społeczności, mówi Joanna Załuska, dyrektor programu Masz Głos, Masz Wybór Fundacji Batorego.

– Jeśli nie planujemy, aby nasze samorządy zamieniły się we wspólnotę ekspertów trzeba zastanowić się, co możemy zrobić, aby wykorzystać rosnące zaangażowanie mieszkańców. Potrzebujemy zmian w prawie, które nie tylko będą wyrazem zaufania w kompetencje obywateli, ale także realnie wzmocnią pozycję mieszkańców w procesie podejmowania decyzji ich dotyczących – dodaje Artur Celiński (kwartalnik Res Publika).

Rafał Górski (Instytutu Spraw Obywatelskich), przypomina o tej formie bezpośredniego podejmowania decyzji, jaką są referenda – Referenda dające mieszkańcom prawo do decydowania o sprawach istotnych dla gminy są praktycznie martwą instytucją. Wynika to w dużej mierze z rygorystycznych wymogów formalnych obowiązujących przy prowadzeniu kampanii referendalne. Tymczasem referenda takie stwarzają unikatową szansę na debatę o najważniejszych problemach lokalnych, aktywizują grupy i środowiska obywatelskie, a także zapewniają większą legitymizację podejmowanych rozstrzygnięć.

Pozycję wójtów, burmistrzów i prezydentów wzmacnia procedura ich wyboru w wyborach bezpośrednich. Marginalizowana jest z kolei rola radnych, przez co zachwianiu ulega równowaga między władzą wykonawczą a uchwałodawczą. Jest to niezwykle niekorzystnym zjawiskiem dla samorządności – umniejszenie znaczenia komisji rady i radnych uniemożliwia odpowiednie reprezentowanie interesów wszystkich mieszkańców oraz kontrolowanie działań włodarzy.

Deklaracja programowa

Lista postulatów