Utopia i rzeczywistość. Kryzys dwudziestolecia 1919-1939
Z Janem Sadkiewiczem, autorem przekładu i wstępu do polskiego wydania książki „Kryzys dwudziestolecia 1919-1939”, rozmawia Rafał Górski, redaktor naczelny Tygodnika Spraw Obywatelskich.
(…) dla wielu w Polsce jej lektura powinna być także obowiązkiem. „Kryzys dwudziestolecia…” może być odtrutką na wiele przywar polskiej debaty o polityce międzynarodowej. Wymieniać je można długo. Brak analizy rzeczywistości, niezdolność i niechęć zobaczenia faktów takimi, jakie one naprawdę są, nadmiar ocen, przewaga trybu postulatywnego nad opisem, brak rozróżnienia między moralnością prywatną a polityczną, wartościowanie postaw, a nie ich skutków, naiwna wiara w „prawo” do czegoś w zamian za zasługi, opieranie polityki na rzekomo uniwersalnych „wartościach”, nieumiejętność racjonalnego zdefiniowani celów, umiłowanie symbolicznych gestów i „spektakularnej pryncypialności”, totalna hipokryzja, chciejstwo, stępione poczucie odpowiedzialności, przenoszenie przyszłego „moralnego” osadu historii ponad bezpośrednie skutki, przypisywanie katastrofalnych skutków własnej nieroztropności – niemoralności przeciwników i sojuszników…
Jan Sadkiewicz
- Gdyby Edward Hallett Carr, autor książki „Kryzys dwudziestolecia 1919-1939”, żył dziś, co powiedziałby o konflikcie na Ukrainie? Dlaczego wojna wybuchła? Kto z kim walczy? O co? Co musi się stać, żeby zapanował pokój?
- Czym jest potęga w polityce międzynarodowej i dlaczego jest ona ważna? Co jest jej źródłem?
- Czym jest moralność w polityce międzynarodowej?
- Złudzenie, jakoby na pierwszym miejscu można było postawić potęgę, a moralność zjawi się za nią, jest równie groźne, jak przekonanie, że pierwszeństwo można przyznać moralności, a potęga jej się podporządkuje.
Proszę o wyjaśnienie. - Państwa syte i głodne – jakie to państwa?
- Realizm polityczny – na czym on polega według Carra?
- Utopista, który marzy o wyrugowaniu z polityki walki o swoje i oparciu systemu politycznego na samej moralności, chybia istoty rzeczy dokładnie tak samo jak realista przekonany o tym, że altruizm jest złudzeniem, a wszelkie działanie polityczne wynika z egoizmu.
Kim jest utopista (intelektualista), a kim realista (urzędnik)? - Co z lektury książki wynika dla Polski? Gdyby Carr żył, co by radził dziś polskim politykom, a co obywatelom?
- Książka „Kryzys dwudziestolecia 1919-1939” może być odtrutką na wiele przywar polskiej debaty o polityce międzynarodowej. Jakie to przywary?
- Kto nie powinien czytać książki Carra w Polsce?
Muzyka „Also Sprach Zarathustra – Einleitung” – Kevin MacLeod, CC BY 3.0
