Wszystko, co chcesz wiedzieć o biznesie społecznym, ale boisz się zapytać

Czy słyszeliście już o ekonomii społecznej i przedsiębiorstwach społecznych? Te rosnące, ale ciągle jeszcze mało znane obszary polskiej gospodarki budzą coraz większe zainteresowanie. Rozmawiano o nich w Łodzi podczas XIII Europejskiego Forum Gospodarczego.

Dyskusja na temat biznesu społecznego odbyła się 3 grudnia 2020 roku. Uczestniczyli w niej: analityk finansowy – Piotr J. Wypych (jako moderator poprowadził spotkanie), wicemarszałek województwa łódzkiego – Zbigniew Ziemba, Krzysztof Parol ze Spółdzielni Socjalnej „Piątkowska” w Głownie, Marek Kłoczaniuk – Spółdzielnia Socjalna „Green Service” w Wieruszowie oraz Klaudia Delowska ze Stowarzyszenia dla Osób Potrzebujących Pomocy „Razem” w Skrzynnie.

Certyfikat Zakupu Prospołecznego

Piotr J. Wypych na wstępie krótko naświetlił charakter dyskusji. Zapowiedział, że poruszy ona temat ekonomii społecznej i skupi się na celach przedsiębiorstw społecznych. Wicemarszałek województwa łódzkiego – Zbigniew Ziemba wręczył Certyfikat Zakupu Prospołecznego pięciu podmiotom ekonomii społecznej:

• Spółdzielni Socjalnej „Green Service” z Wieruszowa,
• Fundacji Rozwoju „Nitka” z Bełchatowa,
• Spółdzielni Socjalnej „Pracuj z nami” z Rawy Mazowieckiej,
• Stowarzyszeniu dla Osób Potrzebujących Pomocy „Razem” ze Skrzynna,
• Spółdzielni Socjalnej „Piątkowska” z Głowna.

Certyfikat Zakupu Prospołecznego przyznawany jest jako wyróżnienie za szczególną jakość wykonywanych usług, idących w parze z wykorzystaniem potencjału społecznego.

Co różni przedsiębiorstwo społeczne od tradycyjnego?

Po „wirtualnym odebraniu” certyfikatów przez przedstawicieli poszczególnych przedsiębiorstw Piotr J. Wypych rozpoczął dyskusję o różnicach między przedsiębiorstwem społecznym a tradycyjnym. Krzysztof Parol oraz Marek Kłoczaniuk zgodnie stwierdzili, że zdecydowanie głównym czynnikiem różniącym te dwa typy przedsiębiorstw jest koncentracja podmiotu społecznego na poszukiwaniu zatrudnienia dla „osób wykluczonych przez system” – m.in. dla osób niepełnosprawnych. Owszem, skupia się ono także na generowaniu przychodów, podobnie jak przedsiębiorstwo klasyczne, jednak czynnik ludzki jest tutaj wyjątkowo ważny – przedsiębiorstwo społeczne dąży do zrozumienia potrzeb tych, którym pewna luka systemowa przeszkodziła w prawidłowym funkcjonowaniu na rynku pracy.

Czy przedsiębiorstwa społeczne chcą być traktowane ulgowo?

Jak podmioty społeczne radzą sobie na rynku na tle konkurencji? Uczestniczące w spotkaniu przedsiębiorstwa społeczne nie narzekają na brak zleceń – regularnie realizują swoje usługi, a także płynnie otrzymują nowe zlecenia. Poruszony został temat konkurencyjności – społeczne przedsiębiorstwa zdecydowanie nie chcą być traktowane jako „specjalne”. Również startują we wszelkich przetargach, współpracują z niewielkimi sieciami, są otwarte na każdy rodzaj współpracy.

– Z punktu widzenia biznesu tradycyjnego, relacja biznesowa z biznesem społecznym jest dokładnie taka sama, jak z każdym innym, nie powinno tu być żadnych problemów w nawiązaniu biznesowych kontaktów – podsumował tę część dyskusji moderator. Przy okazji tematu kontaktów biznesowych wspomniał o przygotowanej przez Departament w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej bazie danych, dostępnej online. W prosty sposób pozwala ona zidentyfikować podmiot społeczny w danej dziedzinie działalności, co jest bardzo pomocne dla przedsiębiorców tradycyjnych, którzy chcą zlokalizować swojego partnera biznesowego.

Działamy bez cenzury. Nie puszczamy reklam, nie pobieramy opłat za teksty. Potrzebujemy Twojego wsparcia. Dorzuć się do mediów obywatelskich.

Najważniejszy jest człowiek

Podczas dyskusji szukano charakterystycznego rysu branży ekonomii społecznej. Uczestnicy panelu zgodnie przyznali, że takim elementem może być wspieranie struktur państwa w pewnych działaniach na rzecz „osób wykluczonych przez system” – głównym zadaniem podmiotów społecznych jest znalezienie zatrudnienia dla takich ludzi, a co więcej, sprawienie, że zaczną oni dostrzegać sens swojego funkcjonowania w społeczeństwie.

Podmioty społeczne w oczach administracji

Do wicemarszałka województwa łódzkiego zostało skierowane pytanie o to, jak administracja postrzega przedsiębiorstwa społeczne i współpracuje z nimi.

 – Organy administracji, zarówno administracji rządowej, jak i administracji samorządowej są zobowiązane do tego, by zachowywać szczególną wrażliwość. Ale działamy w przestrzeni gospodarczej, musimy stosować te same zasady gry.

Zbigniew Ziemba podkreślił też, że jednostki administracyjne mają świadomość, że funkcjonowanie tego typu przedsiębiorstw to wyjątkowa przestrzeń, wymagająca szczególnego traktowania, przede wszystkim z tego względu, że skupiają się one w równym stopniu na „tkance społecznej, która, zwłaszcza w dobie pandemii, jest szczególnie istotna”.

Dlaczego przedsiębiorstwo społeczne, a nie tradycyjne?

Ostatnie pytania odnosiły się do motywacji, jakie skłoniły przedstawicieli przedsiębiorstw do przejścia na charakter społeczny oraz o plany na przyszłość związane z ich funkcjonowaniem. W tej kwestii uczestnicy spotkania po raz kolejny byli zgodni: czynnikiem skłaniającym do zmiany podmiotu tradycyjnego na społeczny były przede wszystkim obserwacje osób, które nie znalazły swojego miejsca w społeczeństwie, a co za tym idzie – chęć zmiany takiej sytuacji oraz próba podjęcia wyzwań, jakie stawiają podmioty społeczne. Co do dalszej aktywności przedsiębiorstw postawiono na działania „step by step” oraz rozwijanie oferowanych usług.

Podsumowaniem całej dyskusji była myśl o dwóch uzupełniających się obliczach ekonomii: empatycznym i biznesowym. Zwrócono również uwagę, że jeśli przedsiębiorstwo tradycyjne miałoby dwie porównywalne oferty (pod kątem ceny, jakości) i miałoby dokonać wyboru partnera do współpracy, to zawsze warto w takiej sytuacji pamiętać o głównym aspekcie działalności podmiotu społecznego, czyli o tym, że przede wszystkim skupia się on na integracji społeczno-zawodowej osób potrzebujących pomocy.